به گفته ی کارشناسان پرشین هتل، روستای لیقوان، مرواریدی درخشان در دامنه های شمالی کوه سهند، یکی از زیباترین و پرجمعیت ترین روستاهای آذربایجان شرقی است. این دره سرسبز که در فاصله 36 کیلومتری جنوب شرقی تبریز واقع شده، با طبیعت بکر و چشمه های آب گرم معدنی خود، لقب دره بهشت را به حق کسب کرده است.
هر ساله هزاران گردشگر از سراسر ایران و جهان به این منطقه سفر می کنند تا از آرامش طبیعت بکر و محصولات ارگانیک آن بهره مند شوند. پرشین هتل برای تمام علاقه مندان به گردشگری طبیعی، این مقصد شگفت انگیز را پیشنهاد می دهد.با این مطلب از مجله گردشگری همراه باشید.
موقعیت جغرافیایی و آب و هوای لیقوان
روستای لیقوان تبریز در دهستان میدان چای از بخش مرکزی شهرستان تبریز، در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است. این روستای کوهستانی در دامنه‌های شمالی رشته کوه سهند واقع شده و همواره تحت تأثیر اقلیم سردسیری این کوهستان بلند قرار دارد. علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی می‌توانند با رزرو تور تبریز از این منطقه زیبا دیدن کنند و از هوای مطبوع و مناظر چشم‌نواز آن لذت ببرند.
دسترسی به این روستای زیبا از طریق جاده آسفالته درجه یک و از مسیر دروازه تهران شهر تبریز امکان پذیر است. پس از گذر از شهر باسمنج و روستاهای هروی و بیرق، خواهید توانست به این منطقه خوش آب و هوا برسید. آب و هوای لیقوان در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها معتدل و مطبوع است که آن را به مقصدی ایده‌آل برای فرار از گرمای تابستان تبدیل کرده است. در صورت رزرو هتل تبریز نیز دسترسی به این روستا برای گردشگران بسیار آسان و کوتاه خواهد بود.
ریشه شناسی نام لیقوان و تاریخ باستانی
روستای تاریخی لیقوان که در زبان محلی لوان یا لیوان نامیده می شود، نامی است به معنای آب های گرم که از دامنه سهند و از آثار آتشفشانی جاری می شود. به استناد شواهد تاریخی، سکونت در لیقوان قدمتی دیرینه دارد و احتمالاً به دوران اشکانیان یا ساسانیان بازمی گردد.
این روستا از مجموعه دره های سهند که همیشه آب های گرم آن جاری بوده، شکل گرفته است. سراسر دره لیقوان تا سهند را گدازه های آتشفشانی پوشانده که نشان از فعالیت های قدیمی آتشفشان سهند دارد. رزرو هتل در تبریز از طریق سایت پرشین هتل برای بازدید از این روستای تاریخی، گزینه مناسبی برای اقامت شماست.
معماری پلکانی متفاوت
ساختار پلکانی لیقوان یکی از شاهکارهای معماری سنتی ایران است که حکایت از هوشمندی اجدادمان در سازگاری با طبیعت دارد.
یکی از ویژگی های بارز روستای لیقوان تبریز ، معماری پلکانی آن است. این ساختار خاص به دلیل اهمیت ویژه ای که اهالی برای زمین های کشاورزی قائل بودند، شکل گرفته است. روستاییان تمامی خانه ها را بر روی صخره های حاشیه زمین بنا کرده بودند تا از زمین های حاصلخیز برای کشاورزی استفاده کنند.
این نوع معماری که در چند روستای ایران دیده می شود، به لیقوان زیبایی خاصی بخشیده است. خانه های سنگی که روی یکدیگر قرار گرفته اند، منظره ای چشم نواز در دامنه کوه سهند خلق کرده اند. برای کسانی که قصد گردشگری معماری دارند، رزرو تور به این منطقه تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی
آثار تاریخی لیقوان همچون کتابی باز، حکایت از گذشته پرافتخار این سرزمین و مردمان اصیل آن را روایت می کنند.
عمارت سنگی لیقوان (داش عمارت)
یکی از کهن ترین بناهای تاریخی استان آذربایجان شرقی، عمارت سنگی لیقوان موسوم به ساختمان اربابی این روستاست. قدمت این بنا به قرن هفتم هجری بازمی گردد و طبق مکتوبات تاریخی، در گذشته متعلق به حاج احتشام الدوله لیقوانی بوده است.
در سال 1924 با حمله حزب دموکرات، این ارباب و پسرانش به قتل رسیدند. این عمارت که اخیراً توسط سازمان میراث فرهنگی استان مرمت شده، نمونه ای از معماری دوره قاجار در منطقه محسوب می شود.
پل حاج سالار لیقوان
پل تاریخی حاج سالار که در سال 1285 هجری قمری بر روی رودخانه لیقوان احداث شده، یکی از بزرگترین و معروفترین پل های آذربایجان شرقی است. این پل که منطقه طولسر و روستای لیقوان را به یکدیگر متصل می سازد، معماری متشکل از یک دهانه بزرگ و چهار دهانه کوچک دارد.
از آنجایی که هزینه احداث این پل را فرد خیری به نام حاج سالار تأمین کرده، به نام پل حاج سالار شناخته می شود. این پل تاریخی در تاریخ 17 اسفند 1381 با شماره ثبت 7535 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قبرستان تاریخی لیقوان
گورستان تاریخی لیقوان مربوط به قرن هفتم هجری است و به دلیل حکاکی سنگ نوشته های قدیمی بر روی قبرها، همواره توجه محققان را به خود جلب کرده است. این قبرستان از چنان اهمیتی برخوردار بوده که در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
چشمه های آب گرم و خواص درمانی
چشمه های آب گرم لیقوان از شگفتی های طبیعت هستند که علاوه بر زیبایی منظره، فواید درمانی بی شماری نیز در خود جای داده اند.
یکی از مهم ترین جاذبه های طبیعی لیقوان، چشمه های آب گرم معدنی آن است. این چشمه ها از بقایای آتشفشان های خاموش کوه های سهند و تغییرات زیرزمینی سرچشمه می گیرند و یکی از بهترین و غنی ترین آب های معدنی منطقه محسوب می شوند.
آب گرم ایسی سو در جنوب شرقی روستا و در کنار رودخانه لیقوان واقع شده است. چندین آبگرم کوچک و بزرگ دیگر به نام های طوله سر، بارالی و باغچه قره وجود دارد که با پیوستن به یکدیگر، رودخانه لیقوان را تشکیل می دهند. بنا بر عقیده و تجربه مردم منطقه، این آبگرم ها برای رفع ناراحتی های گوارشی مفید هستند.
دمای آب این چشمه ها حدود 32 درجه سانتی گراد است و دارای آب های کلروسدیم و سولفات کلسیم می باشد. در محل این چشمه، حوضچه مصنوعی به ابعاد 6 در 6 متر و عمق 120 سانتی متر ساخته شده که اطراف آن با دیوار محصور شده است.
طبیعت بکر و دره های سرسبز
طبیعت خیره کننده لیقوان در هر فصل رخ متفاوتی از خود نشان می دهد و هر بار بازدیدکنندگان را مجذوب زیبایی های بی انتها می کند.
دره لیقوان، بهشت طبیعت دوستان
دره لیقوان که در زبان محلی به آن لوان دره سی می گویند، از آب و هوایی کوهستانی و خنک برخوردار است. این دره دارای طبیعتی بکر، جنگل ها، رودخانه و چشمه های آب گرم است که آن را به یکی از مهم ترین تفرجگاه های پیرامون شهر تبریز تبدیل کرده است.
کشتزارهای سرسبز و باغ های میوه خصوصاً در فصل تابستان، هزاران نفر از دوست داران طبیعت را به این دره زیبا می کشد. وجود مراتع، چمنزارها و گلزارهای زیبا موجب شده که در این منطقه امکاناتی برای بازی های زمستانی، کوهنوردی و ماهیگیری احداث شود.
رودخانه لیقوان و آبیاری منطقه
رودخانه لیقوان چای از دامنه های شمالی رشته کوه سهند سرچشمه می گیرد و در ادامه، چشمه سارهای متعددی از دره های شرقی و غربی لیقوان به آن وصل شده و رودخانه پرآبی را به وجود می آورند. این رودخانه از اراضی روستاهای سفیده خوان، لیقوان، بیرق و هروی عبور کرده و آنها را آبیاری می کند.
اطراف سرسبز رودخانه لیقوان چایی، تفرجگاه بهاری و تابستانی مردم تبریز و گردشگران است. رزرو هتل تبریز برای کسانی که می خواهند چند روز در این منطقه زیبا بمانند و از طبیعت آن لذت ببرند، بهترین گزینه است.
پنیر لیقوان: طلای سفید آذربایجان
پنیر لیقوان نه تنها سوغات این منطقه، بلکه نماد اصالت و کیفیت محصولات ارگانیک ایرانی در سطح جهان محسوب می شود.روستای لیقوان به عنوان پایتخت پنیر ایران شناخته می شود و تولید سالانه بیش از 1000 تن پنیر، آن را به پررونق ترین روستای ایران تبدیل کرده است.
پنیر لیقوان از شیر تازه و پرچرب گوسفند تهیه می شود و به دلیل علف های طبیعی و گیاهان دارویی فراوان منطقه، طعم و کیفیت بی نظیری دارد.
این پنیر که در آب نمک نگهداری می شود تا برسد، دارای رنگ سفید خالص، بافتی نرم و یکدست، و طعمی کمی ترش است. سطح آن دارای سوراخ هایی به شکل بادام بوده و به راحتی خرد نمی شود. در حال حاضر حدود 10 کارخانه پنیرسازی در این منطقه فعالیت می کنند که محصولات خود را به سرتاسر کشور و حتی کشورهای همسایه صادر می کنند.
فرآیند تولید این پنیر به روش های سنتی انجام می گیرد و از مایه پنیر طبیعی برای فرآوری آن استفاده می شود. پس از فرآوری، پنیر در آب نمک 15 درصد نگهداری می شود که هم به ماندگاری بیشتر و هم به طعم خاص و بافت نرم آن کمک می کند.
غذاهای محلی و فرهنگ آشپزی
فرهنگ غذایی لیقوان ترکیبی هنرمندانه از مواد اولیه طبیعی و دستورالعمل های کهن است که طعم های بی نظیری به ارمغان می آورد.
آشپزی محلی لیقوان ترکیبی از سنت های آذری و ایرانی است که طعم های بی نظیری را خلق کرده است. از جمله غذاهای محلی که در این روستا می توانید تجربه کنید، موارد زیر است:
- دیزی یا آبگوشت مخصوص لیقوان (پیتی): این غذا با گوشت قورمه شده گوسفند، پیاز، دنبه، تخم مرغ، سیب زمینی و ادویه های بومی تهیه می شود
- یارما شورباسی: نوعی آش مغذی که با مواد محلی تهیه می شود
- اوماج آشی: آش سنتی منطقه با طعمی خاص
- قورما: غذای محلی که با گوشت و سبزیجات منطقه طبخ می شود
این غذاها همگی با مواد اولیه ارگانیک و محلی تهیه می شوند که طعم اصیل و طبیعی آنها را دو چندان می کند.
محصولات کشاورزی و دامی
تنوع و کیفیت محصولات کشاورزی لیقوان نشان دهنده بارور بودن خاک و مساعد بودن شرایط اقلیمی این منطقه است.روستای لیقوان علاوه بر پنیر معروفش، تولیدکننده محصولات کشاورزی متنوعی است.
از جمله این محصولات می توان به گردو، سیب، گلابی، سیب زمینی، نخود، جو، گندم اشاره کرد. همچنین محصولات لبنی دیگری نظیر شیر، سرشیر، کره، ماست، خامه، دوغ، کشک و روغن حیوانی در این منطقه تولید می شود.
کیفیت بالای این محصولات به دلیل آب و هوای مناسب، خاک حاصلخیز و روش های سنتی کشاورزی است. گوسفندان منطقه از علف های طبیعی و گیاهان دارویی فراوان تغذیه می کنند که این امر کیفیت شیر و در نتیجه پنیر تولیدی را بهبود می بخشد.
صنایع دستی و هنرهای بومی
مردان و زنان روستای لیقوان تبریز دست بر هنر دارند و لباس های پشمی و نمدی زیبایی تولید می کنند. جوراب های رنگارنگ پشمی، جلیقه، شال، چاروق و کلاه از صنایع دستی این منطقه هستند. لیقوانی ها قالیچه، جاجیم و تابلوفرش های زیبایی هم می بافند.
در زبان محلی به لباس های نمدی مردانه شال پالتار و به لباس های مخمل و چین دار زنانه یل تومان می گویند. یکی دیگر از صنایع دستی معروف در روستای لیقوان، ظروف سفالی است که در زبان محلی به آنها لیقوان قابی می گویند.
امکانات گردشگری و اقامتی
روستای لیقوان تبریز با جمعیتی بالغ بر 8 هزار نفر، یکی از پرجمعیت ترین و آبادترین روستاهای منطقه به شمار می رود که سالانه گردشگران زیادی را از سراسر ایران و جهان به خود جذب می کند. در این روستا امکانات اقامتی مختلفی برای پذیرایی از مسافران فراهم شده است.
دره لیقوان در بین تمامی دره های استان آذربایجان شرقی، تنها جایی است که امکان ارائه خدمت و پذیرایی مناسب از مسافران را دارد. برای کسانی که اهل کمپ کردن در طبیعت هستند، این دره بهترین مکان برای این فعالیت محسوب می شود.
جمع بندی
روستای لیقوان تبریز با تاریخ غنی، طبیعت بکر، و فرهنگ اصیل خود، مقصدی ایده آل برای گردشگران علاقه مند به تاریخ، طبیعت، و فرهنگ ایرانی است. این روستای کهن با حفظ میراث گذشته و همگام شدن با پیشرفت های امروزی، نمونه ای از تلفیق سنت و مدرنیته در روستاهای ایران به شمار می رود.
از چشمه های آب گرم معدنی گرفته تا پنیر معروف لیقوان، از معماری پلکانی تا آثار تاریخی، همه و همه این منطقه را به مقصدی جذاب برای سفر تبدیل کرده اند. اگر به دنبال تجربه ای متفاوت و آرامش بخش در دل طبیعت هستید، سفر به روستای لیقوان را از دست ندهید.
