گلاب که از عصاره گل محمدی به دست می آید، یکی از اصیل ترین عرقیات ایرانی به شمار می رود. مراسم گلاب گیری دارای آداب و رسوم خاصی است که در شهرهای مختلف ایران برگزار می شود. اما مراسم گلاب گیری در شهر کاشان، استان اصفهان بسیار متفاوت است. در ادامه همراه پرشین هتل سایت رزواسیون آنلاین باشید.

چه گلی سبب گلاب گیری می شود؟

گل محمدی یکی از خوشبو ترین و بومی ترین گل های ایران است. بیشترین محل پرورش این گل در استان اصفهان، شهر کاشان و حومه می باشد. اما شهر اصلی این گل قمصر می باشد. شهر قمصر که گلاب آن بسیار معروف است، هر ساله در زمان مراسم گلابگیری، گلاب های خالص و نابی را برای شستشوی مکه مکرمه به عربستان صادر می کند.

گلاب گیری کاشان
جشنواره گلاب گیری کاشان

معرفی بهترین مکان های تفریحی و گردشگری ایران

تاریخچه گلاب گیری

بذر گل محمدی که سبب گلاب گیری می شود بیش از 6000 سال قدمت دارد. پس از آن 1000 سال است که مراسم گلاب گیری کاشان به روش نوستالژیک و سنتی انجام می شود. البته در برخی از شهر ها؛ گلابگیری به صورت مدرن انجام می شود، ولی مراسم گلاب گیری کاشان همچنان به طور سنتی پابرجا است. بذر گل محمدی در دوران سلطنت صفویه به کشورهای همجوار نظیر سوریه و ترکیه، همچنین بلغارستان صادر می شد.

اما با تمامی این وجود؛ گلابی که در مراسم گلاب گیری ایران تهیه می شود از دیگر گلاب های کشورها، خوش عطر و بو تر است. در زمان های پیشین راه ابریشم تنها طریق صادرات گلاب به سمت هند و چین بود. هم اکنون نیز گلاب ایران به بیشتر کشور های جهان صادر می شود. با این که شهر های استان فارس اولین تولید کننده های گلاب بوده اند، اما در حال حاضر کاشان و شهر های حومه گوی سبقت را از این استان ربوده اند.

گلاب گیری کاشان
زمان جمع آوری گل رز

باغ فین کاشان را بهتر بشناسید

طرز تهیه گلاب گیری کاشان

طرز تهیه گلاب گیری کاشان به روش سنتی همچنان انجام می شود. اما با این حال روش های نوین دیگری نظیر دستگاه های گلابگیری یا دستگاه عرق گیری در دسترس می باشند. طرز تهیه گلاب گیری کاشان چنین است که گلاب ها در دیگی مسی مخصوص ریخته و فرآیند تقطیر را آغاز می کنند.

طرز تهیه گلاب گیری کاشان به روش تقطیر، مختص ایرانی ها بوده و سپس به دیگر نقاط جهان سرایت کرده است. حتی حکیم های بسیاری نظیر ابو علی سینا هم از روش تقطیر برای عصاره گیری گیاهان دارویی استفاده می نمودند. هم اکنون در روستاهای گلاب گیری کاشان و اطراف بیش از هزاران تن گلاب تولید می گردد.

تالاب انزلی، جذاب ترین تالاب ایران

گلاب گیری کاشان
کار کردن پیر و جوان در مزارع گل رز

شاید شما هم از این مقوله تعجب کنید که چرا در آب و هوای خشک و کویری کاشان، چنین گل طبیعی می روید؟ باید بپرسیم برای این مسئله نمی توان حرفی بر زبان آورد. از این رو کشاورزانی که گل محمدی می کارند؛ با مراسم شکرگزاری و آئین خاص، اقدام به برداشت محصول خود می کنند.

مراسم گلاب گیری کاشان چگونه انجام می شود؟

مراسم گلابگیری در زمان های پیشین به این صورت بود که حمل گل ها، با شتر انجام می شد. در همین زمان مراسم های جشن و سرور هم به پا می شد و مردم مشغول جشن می شدند. با توجه به این که همچنان در فصل گلاب گیری کاشان مراسم شادی و جشن و سرور به پا می شود، ولی بسیاری از سنت های قدیمی و زیبا، چهره ای غبار آلود یا رنگ باخته دارند.

چه زمانی فصل گلاب گیری کاشان است؟

اگر در فصل گلاب گیری کاشان سفری به کاشان داشته باشید، بوی عطر گل های محمدی شما را سرمست می کند. با قدم زدن در مزارع گل محمدی می توان عکس های جذابی را انداخت. یا با عکس گلابگیری کاشان، خاطره ها را زنده کرد. ضمن این که در جشن و مراسم شادی اهالی هم شرکت خواهید نمود.

گلاب گیری کاشان
چیدن گل رز در صبح علی الطلوع

فصل گلابگیری کاشان اوایل فروردین تا اواخر خرداد است که اوج آن در اردیبهشت می باشد. بومی های منطقه در زمان عصاره گیری گل محمدی به آن (لتان) یا (عید گلابی) می گویند. بیش از 2 هزار هکتار از مزارع شهر های کاشان، زیر کشت گل محمدی یا همان گل سرخ است. همین امر سبب می شود تا بسیاری از مردم مشغول کسب و کار شوند.

تنگه هلت لرستان، پدیده ای شگرف در پلدختر

در پی آن اقتصاد منطقه رشد کرده و تمامی مردم درآمد کسب می کنند. حتی صادرات گلاب به دیگر منطقه های خارج کشور باعث شده تا درآمد حاصل از این صادرات، به جیب بسیاری از خانواده های کاشانی سرازیر شود. علاوه بر گل محمدی و عصاره گیری آن، عرقیات دیگری هم در این زمان عصاره گیری می شوند که در جهت مصارف دارویی استفاده می گردند.

جالب توجه است که در برخی منطقه های سردسیر کاشان، گل های محمدی در اواسط خرداد گل می دهند و آغاز مراسم گلابگیری و آئین های مخصوص شروع می شود. نکته قابل توجه این که آیین و مراسم گلاب گیری کاشان در سال 89 به ثبت آثار میراث معنوی ایران رسیده است.

گلاب گیری کاشان
کوهی از گل های رز

مراسم گلاب گیری در کرونا

اولین بار بود که مراسم گلاب گیری در کرونا، بدون حضور گردشگران انجام شد. همانطور که آگاه هستید این ویروس منحوس از اسفند 89 وارد کشور شد و همچنان ادامه دارد. از این رو مراسم گلابگیری 1400 هم برگزار نشد و تنها خود کشاورزان، آئین های معمول را برگزار کردند. با این تفاسیر می توان به عکس گلابگیری بسنده کرد و خاطره های سال های پیش را مرور کرد.

معرفی روستای گلاب گیری کاشان

با این که خود کاشان و شهر قمصر بسیار معروف هستند، اما روستای گلاب گیری کاشان، شامل روستای وادقان و وَن می شود. در این روستاها گل های محمدی عطر و بوی قوی تری داشته و همین امر سبب می شود تا گلاب بهتری به عمل آید. البته این روستاهای گلابگیری کاشان در میان مرز کاشان و قم قرار گرفته اند.

گلاب گیری کاشان
اواسط بهار بهترین زمان برداشت گل رز

چند جزیره در ایران وجود دارد؟

فصل گلاب گیری کاشان چه زمانی است؟

اواسط بهار، زمان و فصل گلاب گیری کاشان است که تا اواخر خردادماه فصل بهار ادامه می یابد. در این بازه زمانی شهر کاشان و روستاهای اطراف مملو از عطر گل های محمدی می شوند و افراد بسیاری مشغول برداشت گل محمدی از باغ ها و آماده گلاب گیری در خانه ها یا کارخانه های صنعتی هستند.

اگر به دنبال بهترین زمان سفر به کاشان هستید، باید بگوییم فصل بهار، بهترین زمان سفر به این شهر است. هر کجای کاشان که پا بگذارید، چشمان شما گل های محمدی را خواهد دید که رنگ صورتی زیبایی را پدید آورده اند. در برخی از قسمت های کاشان به دلیل متفاوت بودن دما، برداشت گل محمدی تا اواخر بهار ادامه خواهد داشت.

زمان چیدن گل محمدی از مزارع

مهم ترین نکته برای داشتن یک گلاب خوش عطر بو، چیدن آن است. اگر گل محمدی در ساعات اولیه صبح (4 بامداد تا 7 صبح) و قبل از تابش نور شدید خورشید چیده شود، rosewater آن بهتر است. چون پس از تابش نور خورشید گل های محمدی کمی پژمرده می شوند و آنچنان که باید گلاب خوش عطر و بویی را نمی توان از آن تولید کرد.

گلاب گیری کاشان
دیگ های مسی مخصوص گلاب گیری

قمصر کاشان چرا معروف است؟

با این که شهر های بسیاری در کاشان گل محمدی می دهند، اما گل محمدی شهر قمصر، جایگاه ویژه تری دارد. کیفیت گلاب قمصر کاشان به قدری عالی است که از آن برای شستشوی خانه کعبه استفاده می کنند. همین موضوع سبب شده تا در فصل گلاب گیری؛ توریست های خارجی و داخلی بسیاری راهی این شهر زیبا شوند.

شهر قمصر در 40 کیلومتری جنوب شهر کاشان واقع شده و مراسم گلابگیری در آن به شیوه سنتی برگزار می شود. دسته گل های بزرگ از گل محمدی و پایکوبی در این مراسم شما را به وجد می آورد. اما در کارگاه های سنتی به وسیله تقطیر و دیگ هایی مخصوص گلاب تهیه می شود که این امر در کارخانه های صنعتی به شیوه نوین انجام می شود.

طریقه گلاب گیری

گل های محمدی چیده شده در دیگ هایی بزرگ و مسی ریخته می شوند که ظرفیت آن ها حدود 50 کیلوگرم گل سرخ است. بر سر دیگ های مسی، یک لوله متصل شده که سر دیگر آن در ظرف دیگر قرار دارد. بخار هایی که از جوشیدن گل های محمدی حاصل می شود، با گذر از لوله های تعبیه شده که در ظرف آب سرد قرار دارد، ریخته می شود.

گلاب گیری کاشان
مزارع زیبای گل محمدی

پس از طی نمودن این مراحل؛rosewater خالص و ناب به دست می آید که مصارف گوناگونی دارد. مردم محلی برای هر یک کیلو گل محمدی، 1 لیتر آب را مقیاس قرار می دهند. پس از طی نمودن این فرآیند، درب دیگ مسی گذاشته شده و اطراف درب با تفاله های گل و آرد و نان پوشیده می شود تا هیچ بخاری اتلاف نشود. یک ابزار مخصوص وجود دارد که فشار داخل دیگ های مسی را می سنجند.

جهت تقطیر گل سرخ و به دست آمدن گلاب، باید زمانی حدود 5 تا 7 ساعت سپری شود. توجه داشته باشید که گلاب اصل و ناب، تلخ و بدون رنگ است. البته این تلخی نباید برای مدت مداوم در دهان باشد، زیرا در چنین صورتی نشان از تقلبی بودن گلاب و داشتن اسانس در آن می دهد. سعی کنید گلاب را در ظرف هایی از جنس شیشه نگهداری کنید تا پلاستیک. چون در ظروف پلاستیکی کیفیت گلاب از بین خواهد رفت.

با این که در زمان های پیشین و تعداد اندکی در زمان حل، گلابگیری به روش سنتی را انجام می هند؛ اما کارخانه های صنعتی در همین زمینه، ایجاد شده اند تا هم اشتغال جوانان را تامین کند و هم زحمت گلابگیری سنتی را کاهش دهد. البته اجرای مراسم و برپایی آیین گلابگیری در شهر کاشان همچنان رواج دارد.

گلاب گیری کاشان
تصویری از دیگ مسی تقطیر گلاب

آیا آیین گلابگیری به ثبت یونسکو رسیده است؟

با این که هنوز آیین گلابگیری کاشان به ثبت سازمان جهانی یونسکو نرسیده، اما این آیین در میراث معنوی فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پروندخه مربوط به آیین گالابگیری همچنان در سازمان میراث جهانی در دست بررسی می باشد. ولی از آن جایی که شست و شوی مکه مکرمه با گلاب ناب کاشان انجام می گیرد به طور ناملموسی در فهرست آثار معنوی مشترک میان ایران و عربستان قرار دارد.

انواع rosewater را بشناسید

گلاب مانند هر محصول دیگری دارای انواع مختلفی می باشد که هر یک از آن ها قیمت و کارایی های متفاوتی دارند. زمانی که گل محمدی به نسبت آب بیشتر باشد، rosewater تولید شده از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود. تلخ بودن گلاب ارتباط دقیق با خالص بودن آن دارد که البته در سطر های بالا متذکر آن شدیم نباید تلخی گلاب در دهان بماند.

گلاب سنگین و سبک

همانطور که از اسم آن پیداست، نشان می دهد rosewater تولید شده غلظت بالا و کیفیت بیشتری دارد. از این رو با نام گلاب ممتاز هم از آن یاد می کنند. نوع سبک محصول rosewater برای مصارف خانگی مورد توجه بوده و قیمتی مناسب تر دارد.  فرآیند تولید نوع سنگین 2 برابر بیشتر از نوع سبک است.

گلاب گیری کاشان
پایکوبی در جشن گلاب گیری کاشان

دو آتشه

این نوع از محصول طعم بسیار تلخی دارد و برای مصارف خوراکی مورد پسند همه نمی باشد. در این نوع فرآیند تقطیر در دیگ مسی مجدد گل محمدی ریخته می شود و این بار در عوض آب؛ گلاب ریخته می شود. غلظت این محصول بسیار بالا بوده که تلخی آن نیز نشات گرفته از همین موضع است.

سه آتشه

تکرار گلابگیری با گلاب دو آتشه، سبب تولید rosewater سه آتشه می شود. این نوع محصول برای مصارف مخصوص تهیه و تولید شده که به سفارش اشخاص انجام می شود. گلاب پس آب نیز که در واقع همان تفاله های گل محمدی است عطر و طعم بسیار کمی داشته و برای مصارف محدود استفاده می شود.

خواص گلاب

تا بدین جای مطلب با تاریخچه و انواع rosewater آشنا شده اید. حال وقت آن رسیده تا با خواص گلاب در طب سنتی آشنا شوید.

عنبر گل سرخ : مایعی به رنگ سیاه که پس از گلابگیری در دیگ مسی باقی مانده و برای تسکین دردهای عضلانی و و استخوانی مورد استفاده قرار می گیرد.

اسانس گل محمدی : از این محصول برای بخور، محصولات آرایشی و بهداشتی، شیرینی پزی و دسر استفاده می گردد.

گلبرگ و غنچه خشک شده : دمنوش گل محمدی برای تسکین اعصاب، رفع یبوست، عطر  و طعم عالی به چای، سر درد و ... می شود.

روغن گل سرخ : بهبود استرس و فشار های عصبی، بهبود رویش مو و ناخن، احساس شادمانی و...

گلاب گیری کاشان
فواید گلاب برای پوست صورت

خواص گلاب برای پوست و صورت

اگر به دنبال پوستی شاداب و شفاف برای صورت هستید پیشنهاد ما به شما گلاب است. از خواص گلاب برای پوست و صورت می توان درمان جوش، رفع لک، جای جوش، سفت کننده پوست صورت و ... اشاره نمود. از دیگر خواص این محصول برای پوست و مو، شفاف نمودن و نرمی موی سر است.

آنتی اکسیدان بودن، ضد باکتری، ضد چین و چروک، رفع آفتاب سوختگی، پف زیر چشم، جلوگیری از خشکی مو و ... از دیگر خاصیت های این محصول به دست آمده از گل محمدی می باشد.

آیا می توان رزرو هتل کاشان را انجام داد؟

رزرو هتل کاشان، کاری بسیار راحت است که با یک کلیک می توانید لیست هتل های کاشان را مشاهده کرده و یکی از آن ها رزرو نمایید. اما پیشنهاد ما به شما برای اقامتی عالی؛ هتل سرای عامری کاشان، هتل یلو کاشان یا هتل نگارستان کاشان می باشد. البته در حومه های کاشان مانند قمصر، نیاسر و ... می توانید اقامتگاه های بومگردی را انتخاب کنید. جهت رزرو هتل کاشان می توانید با شماره 021،43000020 تماس حاصل فرمایید.

بیشتر بخوانید :
منابع :