به گفته کارشناسان پرشین هتل ، یزد به عنوان اولین شهر خشتی جهان و یکی از شهرهای تاریخی ایران، میزبان موزه‌های متعددی است که هر یک بخشی از تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین را به نمایش می‌گذارند. در میان این موزه‌ها، موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان یزد (موزه مارکار) جایگاه ویژه‌ای دارد. این موزه که در مجموعه تاریخی مارکار قرار گرفته، مکانی ایده‌آل برای آشنایی با پیشینه و آیین‌های زرتشتی است.
اگر قصد سفر به یزد را دارید و می‌خواهید با فرهنگ غنی ایران باستان و آیین زرتشتی آشنا شوید، بازدید از موزه مارکار می‌تواند تجربه‌ای به یادماندنی برایتان رقم بزند. پس از رزرو هتل در یزد، می‌توانید این موزه ارزشمند را در برنامه گردشگری خود قرار دهید. در این مطلب از مجله گردشگری، به معرفی کامل موزه مارکار، بخش‌های مختلف آن و راهنمای بازدید خواهیم پرداخت.
تاریخچه موزه مارکار یزد؛ از پرورشگاه تا موزه فرهنگی
موزه مارکار یزد، واقع در محوطه دبیرستان مارکار، یکی از مجموعه‌های تاریخی مهم شهر است که از سال ۱۳۱۲ خورشیدی به دستور پشوتن جی دوسابایی مارکار ساخته شد. این مجموعه شامل دو ساختمان مدرسه و پرورشگاه بوده و نقش مهمی در آموزش و فرهنگ یزد ایفا کرده است.
موزه مارکار که در سال ۱۳۷۷ به عنوان اثر ملی ثبت شده، امروزه یکی از جاذبه‌های اصلی یزد به شمار می‌آید. برای بازدید بهتر، رزرو هتل یزد قبل از سفر توصیه می‌شود تا اقامت و دسترسی به این مکان تاریخی راحت‌تر باشد.
پشوتن جی دوسابایی مارکار؛ خیّری که نامش جاودانه شد
موزه مارکار نام خود را از پشوتن جی دوسابایی مارکار، خیّر بزرگ زرتشتی گرفته است. این شخصیت برجسته در ۱۸ آبان ۱۲۵۰ خورشیدی در خانواده‌ای پارسی در بمبئی هند متولد شد. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در هند، به یادگیری زبان فارسی پرداخت و به دلیل علاقه‌ای که به ایران داشت، گلستان سعدی و بخش‌هایی از شاهنامه فردوسی را حفظ کرد.
مارکار پس از اتمام تحصیلات به کار بازرگانی روی آورد و با تلاش فراوان به ثروت قابل توجهی دست یافت. او که به عنوان سفیر انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی در ایران فعالیت می‌کرد، در سال ۱۳۰۴ به مقام نایب‌رئیسی و در سال ۱۳۱۷ به ریاست این انجمن رسید. مارکار در طول زندگی خود سه بار به ایران سفر کرد و در این سفرها، اقدامات خیرخواهانه متعددی انجام داد.
خدمات ارزشمند مارکار
از جمله خدمات ارزشمند پشوتن جی دوسابایی مارکار می‌توان به ساخت پرورشگاه برای کودکان بی‌سرپرست، احداث هنرستان جهانگیری، تأسیس دبستان و دبیرستان دخترانه و پسرانه مارکار در یزد، ساخت برج گاهنمای فردوسی (میدان ساعت)، اهدای زمین پارک مارکار در یزد و ساخت همایشگاه مارکار در تهران اشاره کرد. این مرد نیک‌اندیش با خدمات ارزنده‌اش، نامی ماندگار در تاریخ ایران به جای گذاشته است.
معماری بی نظیر موزه مارکار یزد
موزه مارکار در ساختمانی با قدمت بیش از هشتاد سال واقع شده که به عنوان خوابگاه برای دانش‌آموزان مدرسه شبانه‌روزی مارکار استفاده می‌شد. معماری این بنا هم از نظر ساختار و هم از نظر کاربرد، نمونه‌ای بی‌نظیر از هوشمندی معماران سنتی ایران است. ویژگی‌های متمایز این بنا باعث شده تا علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی، از نظر معماری نیز مورد توجه قرار گیرد.
وقتی وارد مجموعه مارکار می‌شوید، ساختمانی باشکوه و تاریخی را می‌بینید که در مرکز حیاطی بسیار بزرگ قرار دارد. ستون‌های زیبای این بنا به مدرسه مارکار متصل است و خوابگاه قبلی مارکار که در گذشته مدرسه شبانه‌روزی دانش‌آموزان بود، امروزه به موزه مارکار تبدیل شده است.
طراحی هوشمندانه برای بهره گیری از نور خورشید
یکی از ویژگی‌های برجسته معماری موزه مارکار، طراحی هوشمندانه آن برای بهره‌گیری حداکثری از نور خورشید است. معمار این بنا به‌گونه‌ای آن را طراحی کرده که نور خورشید به بهترین شکل ممکن به داخل ساختمان نفوذ کند و موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی شود.
این طراحی هوشمندانه باعث می‌شود حتی در زیرزمین موزه که محل نگهداری آثار تاریخی است، نور کافی وجود داشته باشد. گردشگرانی که از موزه بازدید می‌کنند، حتی در عمیق‌ترین بخش‌های آن، انرژی مثبت و روشنایی طبیعی را حس می‌کنند. این ویژگی، موزه مارکار را به فضایی دلنشین برای بازدیدکنندگان تبدیل کرده است.
سیستم آب رسانی سنتی در موزه مارکار
یکی دیگر از ویژگی‌های جالب توجه موزه مارکار، سیستم آب‌رسانی سنتی آن است. این مجموعه برای تأمین آب مورد نیاز خود از روش‌های مختلف سنتی مانند آب‌انبار، گاو رو، پاکنه (پلکانی تا قنات) و قنات استفاده می‌کرده که همگی امروزه قابل بازدید هستند.
حمام و سرویس‌های بهداشتی قدیمی موجود در محوطه موزه نیز بخش دیگری از سیستم هوشمندانه این بنای تاریخی را تشکیل می‌دهند. بازدید از این بخش‌ها می‌تواند شما را با سبک زندگی مردم در ۸۰ سال پیش آشنا کند و تصویری روشن از نحوه استفاده از منابع آب در مناطق کویری ایران ارائه دهد.
بخش های دیدنی موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان یزد
موزه مارکار از بخش‌های متنوعی تشکیل شده که هر یک به جنبه‌ای از تاریخ، فرهنگ و آیین زرتشتیان می‌پردازد. با ورود به زیرزمین شگفت‌انگیز این موزه، می‌توانید آثار و اشیای متنوعی را با موضوعات مختلف مشاهده کنید. در ادامه به معرفی مهم‌ترین بخش‌های این موزه می‌پردازیم.
تاریخ دین زرتشت و آموزه های اشوزرتشت
یکی از مهم‌ترین بخش‌های موزه مارکار، قسمتی است که به تاریخ دین زرتشت و آموزه‌های اشوزرتشت اسپنتمان اختصاص دارد. در این بخش، بازدیدکنندگان می‌توانند با کتاب مقدس «گاتها» و اصول اولیه دین زرتشت آشنا شوند. گاتها مجموعه‌ای از سروده‌های زرتشت است که پیام‌های او را به پیروانش منتقل می‌کند.
در میان پیچ و خم راهروهای موزه، ابتدا با تاریخچه مجموعه مارکار و زندگی‌نامه پشوتن جی دوسابایی مارکار و سپس با کتاب مقدس گاتها آشنا می‌شوید. در این بخش، اطلاعات جامعی درباره زرتشت به عنوان اولین فرستاده خدا و یگانه پیامبر ایران ارائه شده است. مطالعه این بخش به شما کمک می‌کند درک بهتری از یکی از کهن‌ترین ادیان توحیدی جهان به دست آورید.
آیین ها و جشن های زرتشتی
بخش دیگری از موزه مارکار به معرفی آیین‌ها و جشن‌های زرتشتی اختصاص دارد. زرتشتیان جشن‌های متعددی دارند که هر یک در زمان خاصی از سال برگزار می‌شود و هر کدام فلسفه و آداب ویژه‌ای دارد. مهم‌ترین این جشن‌ها عبارتند از نوروز، مهرگان، سده، تیرگان و جشن پنجه.
در این بخش از موزه، تصاویر و توضیحاتی درباره هر یک از این جشن‌ها، نحوه برگزاری، آداب و رسوم مربوط به آن‌ها و اهمیتشان در فرهنگ زرتشتی ارائه شده است. بازدیدکنندگان می‌توانند با مشاهده تصاویر و خواندن توضیحات، درک بهتری از جشن‌های کهن ایرانی و ریشه‌های تاریخی آن‌ها به دست آورند. این بخش برای علاقه‌مندان به فرهنگ و آیین‌های ایران باستان بسیار جذاب و آموزنده است.
پوشش های دینی و سنتی زرتشتیان
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های موزه مارکار، قسمتی است که به پوشش‌های دینی و سنتی زرتشتیان اختصاص دارد. در این بخش، تندیس‌ها و مجسمه‌هایی قرار دارد که لباس‌های سنتی و مذهبی زرتشتیان را به نمایش می‌گذارند. این لباس‌ها برای مناسبت‌های مختلف مانند جشن‌ها، مراسم مذهبی و مراسم ازدواج متفاوت هستند.
در راهروهای موزه مارکار، می‌توانید مجسمه‌هایی از زنان و مردان زرتشتی را ببینید که لباس‌های مخصوص برای مناسبت‌های مختلف را به تن دارند. پارچه‌های رنگارنگ، طرح‌های سنتی و زیورآلات خاص، از ویژگی‌های این پوشش‌هاست. راهنمایان موزه توضیحات کاملی درباره هر یک از این لباس‌ها، کاربرد و اهمیت آن‌ها در فرهنگ زرتشتی ارائه می‌دهند.
هنگام رزرو تور به یزد، حتماً بازدید از این بخش جذاب موزه مارکار را در برنامه خود قرار دهید تا با سبک پوشش و زیبایی‌های لباس‌های سنتی زرتشتیان آشنا شوید.
آتشکده، عبادت و موبدان
بخش دیگری از موزه مارکار به آتشکده‌ها، عبادتگاه‌ها و موبدان (روحانیون زرتشتی) اختصاص دارد. آتش در آیین زرتشت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان نمادی از روشنایی، پاکی و حقیقت شناخته می‌شود. در این بخش، اطلاعاتی درباره آتشکده‌های مهم زرتشتیان، نحوه نگهداری از آتش مقدس و مراسم عبادی در این مکان‌ها ارائه شده است.
همچنین در این قسمت، بازدیدکنندگان می‌توانند با لباس‌های مخصوص موبدان، ابزارهای مورد استفاده در مراسم مذهبی و نحوه اجرای این مراسم آشنا شوند. تصاویر و مدل‌های کوچکی از آتشکده‌های معروف زرتشتیان مانند آتشکده یزد نیز در این بخش به نمایش گذاشته شده‌اند.
یزد از دیرباز مرکز دین زرتشتی بوده و گفته می‌شود آتشکده شهر یزد شعله‌ای را حفظ می‌کند که از سال ۴۷۰ میلادی به‌طور مداوم می‌سوزد. بازدید از این بخش موزه می‌تواند پیش‌درآمدی برای دیدن آتشکده واقعی یزد باشد که در فاصله نزدیکی از موزه مارکار قرار دارد.
زیارتگاه های مقدس زرتشتیان
در این بخش از موزه مارکار، اطلاعاتی درباره زیارتگاه‌های مهم زرتشتیان ارائه شده است. از مهم‌ترین این زیارتگاه‌ها می‌توان به پیر سبز (چک چک) اشاره کرد که در ۴۳ کیلومتری شمال شرقی شهر اردکان قرار دارد و مهم‌ترین زیارتگاه زرتشتیان ایران به شمار می‌آید.
در این بخش از موزه، تصاویر و توضیحاتی درباره زیارتگاه‌های مختلف، تاریخچه آن‌ها، دلیل اهمیتشان برای زرتشتیان و آیین‌های زیارتی در این مکان‌ها ارائه شده است. راهنمایان موزه نیز اطلاعات تکمیلی درباره هر یک از این زیارتگاه‌ها و افسانه‌های مرتبط با آن‌ها را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهند.
دخمه
در حومه جنوبی یزد، دو برج خاموش زرتشتی (دخمه) وجود دارد که در گذشته محل قرار دادن اجساد درگذشتگان بوده است. در این بخش از موزه، اطلاعاتی درباره این برج‌ها و آیین‌های مربوط به درگذشتگان در فرهنگ زرتشتی ارائه شده است.
خانه های زرتشتیان و آداب زندگی
بخش پایانی موزه مارکار به خانه‌های زرتشتیان و آداب زندگی روزمره آن‌ها اختصاص دارد. در این بخش، می‌توانید آشپزخانه یک خانه قدیمی را با وسایل مربوط به آن مشاهده کنید که ما را از سبک زندگی مردم ۸۰ سال پیش آگاه می‌کنند.
در این قسمت، اشیاء و وسایل خانگی مورد استفاده زرتشتیان، نحوه چیدمان خانه، سبک زندگی و آداب و رسوم روزمره آن‌ها به نمایش گذاشته شده است. بازدید از این بخش به شما کمک می‌کند تصویری واقعی‌تر از زندگی روزمره یک خانواده زرتشتی در گذشته به دست آورید.
پخش چند کلیپ کوتاه درباره زرتشتیان، پخش آهنگ‌های سنتی به زبان دری و ارائه اپلیکیشن موبایل رستار از دیگر جاذبه‌های این بخش از موزه است. هر یک از بخش‌های موزه مارکار به زبان فارسی و انگلیسی توضیح داده شده و راهنمایان موزه آماده ارائه اطلاعات تکمیلی به بازدیدکنندگان هستند.
راهنمای بازدید از موزه مارکار یزد
موزه مارکار یزد در میدان مارکار، کوچه فرش مشهد قرار دارد. همچنین می‌توانید از طریق بلوار منتظر قائم، کوچه میلاد به آن دسترسی داشته باشید. این موزه در فاصله نزدیکی از آتشکده یزد واقع شده و با کمتر از ده دقیقه پیاده‌روی می‌توانید به آن برسید.
ساعات بازدید
ساعات بازدید از موزه مارکار معمولاً صبح‌ها از ساعت ۹ تا ۱۳ و عصرها در نیمه اول سال از ساعت ۱۶ تا ۲۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۱۵ تا ۱۹ است. البته بهتر است قبل از بازدید، ساعات کاری دقیق را از طریق تماس با موزه بررسی کنید. برای بازدید از موزه مارکار نیاز به تهیه بلیط است که قیمت آن نسبتاً مناسب و در حدود ۵ هزار تومان است.
برای داشتن تجربه‌ای بهتر از بازدید موزه مارکار، بهتر است حداقل ۱ تا ۲ ساعت زمان در نظر بگیرید. همچنین توصیه می‌شود از خدمات راهنمایان موزه استفاده کنید تا اطلاعات دقیق‌تری درباره آثار و بخش‌های مختلف موزه به دست آورید. راهنمایان موزه مارکار بسیار مهربان و صبور هستند و با حوصله به تمام سؤالات بازدیدکنندگان پاسخ می‌دهند.
جاذبه‌های گردشگری اطراف
جاذبه‌های گردشگری متعددی در نزدیکی موزه مارکار قرار دارند که می‌توانید پس از بازدید از موزه به دیدن آن‌ها بروید. از جمله این جاذبه‌ها می‌توان به آتشکده یزد (۷۵۰ متر)، آب‌انبار رستم گیو (۱ کیلومتر)، موزه دیرینه‌شناسی کامبرین (۷۵۰ متر) و آب‌انبار شش بادگیر (۷۵۰ متر) اشاره کرد.
بهترین زمان بازدید
بهترین زمان برای بازدید از موزه مارکار و سایر جاذبه‌های یزد، فصل پاییز و ماه‌های فروردین، اردیبهشت و اسفند است. در این زمان‌ها، آب و هوای یزد معتدل است و می‌توانید با خیال راحت به گشت و گذار در این شهر تاریخی بپردازید ، برای اقامتی راحت در یکی از هتل های یزد مانند هتل ارگ جدید اقامت کنید .
برای اقامت در یزد، می‌توانید از خدمات رزرو هتل یزد در سایت پرشین هتل استفاده کنید تا اقامتی راحت و مطمئن داشته باشید.
جمع بندی: چرا باید از موزه مارکار یزد دیدن کنیم؟
موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان یزد (موزه مارکار) فرصتی برای آشنایی با یکی از کهن‌ترین ادیان جهان و فرهنگ غنی ایران باستان را فراهم می‌کند. این موزه با معماری بی‌نظیر، آثار تاریخی ارزشمند ، تجربه‌ای به یادماندنی برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
بازدید از موزه مارکار نه تنها شما را با تاریخ و فرهنگ زرتشتیان آشنا می‌کند، بلکه درک عمیق‌تری از ریشه‌های فرهنگی ایران زمین به شما می‌دهد. هر گوشه از این موزه، داستانی از گذشته را روایت می‌کند و شما را به سفری در عمق تاریخ می‌برد. در کنار بازدید از سایر جاذبه‌های تاریخی یزد، اقامت در یکی از هتل‌های این شهر و بازدید از موزه مارکار، می‌تواند سفری به یادماندنی را برای شما رقم بزند.
در پایان، توصیه می‌کنیم اگر به تاریخ، فرهنگ و هنر ایران علاقه‌مند هستید، حتماً در سفر به یزد، بازدید از موزه مارکار را در برنامه خود قرار دهید. این موزه به عنوان یکی از برجسته‌ترین نمادهای فرهنگی یزد، نشان‌دهنده احترامی است که مردم این شهر و زرتشتیان ایران به میراث فرهنگی و تاریخی خود دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اماکن دیدنی یزد و برنامه‌ریزی سفر به این شهر تاریخی، می‌توانید به وب‌سایت پرشین هتل مراجعه کنید.
