به گفته‌‌ی کارشناسان پرشین هتل، تقریباً در قلب تهران شلوغ و مدرن امروزی، محله ای قدیمی و اصیل به نام عودلاجان قرار دارد که سفر به آن، همچون سفری به دوران گذشته است. این محله تاریخی با کوچه های باریک، خانه های قدیمی، بازارچه های سنتی و فضای نوستالژیک، روایتگر تاریخ چند صد ساله پایتخت است.
عودلاجان تهران با بناهای ارزشمند تاریخی، خانه های اعیانی دوره قاجار، مساجد و کنیسه های قدیمی، محله ای است که داستان های زیادی برای روایت دارد. روزگاری محله ای اعیان نشین بود که بسیاری از شخصیت های برجسته تاریخی، سیاسی و فرهنگی ایران در آن زندگی می کردند و امروزه به موزه ای در دل شهر تبدیل شده که هر گوشه اش، یادگاری از تاریخ و فرهنگ غنی ایران دارد. با این مطلب از مجله‌ی گردشگری همراه باشید.
محله عودلاجان کجاست؟
عودلاجان در بخش مرکزی تهران و در منطقه 12 شهرداری واقع شده است. این محله تاریخی از شمال به خیابان امیرکبیر، از جنوب به خیابان پانزده خرداد، از شرق به خیابان ری و از غرب به خیابان ناصرخسرو محدود می شود. موقعیت مرکزی این محله و همجواری آن با بازار بزرگ تهران، آن را به یکی از مهمترین محلات تاریخی پایتخت تبدیل کرده است. در صورتی که قصد سفر به تهران و بازدید از این مکان جذاب را دارید برای رزرو هتل‌های تهران می‌توانید از خدمات پرشین هتل استفاده کنید.
برای رسیدن به محله عودلاجان، می توانید از خط یک متروی تهران استفاده کرده و در ایستگاه پانزده خرداد یا بهارستان پیاده شوید. از آنجا با حدود 15 دقیقه پیاده روی به این محله تاریخی خواهید رسید. البته اگر قصد دارید با خودروی شخصی به عودلاجان بروید، به دلیل بافت تاریخی و کوچه های باریک این محله، بهتر است خودرو خود را در پارکینگ های اطراف بازار بزرگ یا خیابان پانزده خرداد پارک کنید و مسیر باقیمانده را پیاده طی کنید.
تاریخچه عودلاجان
تاریخچه محله عودلاجان تهران به دوران صفویه بازمی گردد، زمانی که تهران هنوز یک شهر کوچک بود. این محله در دوره قاجار به اوج شکوفایی خود رسید و به یکی از مناطق اعیان نشین پایتخت تبدیل شد. نام عودلاجان در زبان تاتی به معنای "محل تقسیم آب نهر" است، چرا که در گذشته، آب از چشمه های این منطقه به سمت نواحی پایین تر سرازیر می شد.
در زمان قاجار، عودلاجان حدود 2619 خانه و 1146 مغازه داشت که آن را به یکی از ثروتمندترین محله های تهران تبدیل کرده بود. در این دوران، شخصیت های برجسته ای چون ملک الشعرای بهار، آیت الله سید حسن مدرس، خاندان قوام الدوله، خاندان مستوفی و بسیاری دیگر در این محله سکونت داشتند. همچنین عودلاجان مرکز اصلی زندگی یهودیان تهران بود و کنیسه های متعددی در آن قرار داشت.
عودلاجان از سه محله اصلی پامنار، امامزاده یحیی و ناصرخسرو تشکیل شده است. هر کدام از این محلات، هویت و تاریخ خاص خود را دارند و مجموعه ای از بناهای تاریخی را در خود جای داده اند.
معماری منحصر به فرد در کوچه پس کوچه های عودلاجان
کوچه های باریک و پیچ در پیچ عودلاجان با خانه های قدیمی چسبیده به هم، نمایانگر معماری اصیل ایرانی است. خانه های این محله عمدتاً به سبک معماری دوره قاجار ساخته شده اند، اما به سه سبک مختلف قابل تقسیم هستند: برخی کاملاً به سبک اروپایی، برخی به صورت تلفیقی و برخی کاملاً سنتی و ایرانی.
معماری خانه های عودلاجان با حیاط مرکزی، حوض آب، ایوان های آجری و اتاق های متعدد در اطراف حیاط، جلوه ای از زندگی اصیل ایرانی را به نمایش می گذارد. استفاده از عناصر تزئینی مانند آجرکاری، کاشی کاری، گچبری و آینه کاری در بناهای این محله، نشان دهنده ذوق و هنر ایرانی در معماری است.
اکثر خانه های این منطقه که به طور سنتی حیاط با حوضی کوچک دارند همچنان باقی مانده اند و به آن ها خانه های قمر خانم می گویند. تأثیر معماری اروپایی در این محله را می توان به حضور کلیمیان و ارتباط آنها با غرب نسبت داد.
جاذبه های دیدنی محله عودلاجان که نباید از دست داد
محله تاریخی عودلاجان تهران مجموعه ای از آثار و بناهای ارزشمند را در دل خود جای داده که هر کدام بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران را روایت می کنند. از خانه های تاریخی گرفته تا مراکز مذهبی، بازارچه ها و حمام های قدیمی، همگی جلوه ای از زندگی در تهران قدیم را به نمایش می گذارند.
در ادامه به معرفی مهمترین جاذبه های دیدنی این محله می پردازیم که بازدید از آنها می تواند تجربه ای خاص از سفر به گذشته را برایتان به ارمغان آورد. برای اقامت راحت در تهران و دسترسی آسان به این محله تاریخی، می توانید از خدمات رزرو هتل تهران در سایت پرشین هتل استفاده کنید.
خانه مدرس (موزه آیت الله مدرس)
خانه مدرس یکی از مهمترین بناهای تاریخی محله عودلاجان تهران است که متعلق به آیت الله سید حسن مدرس، روحانی برجسته و نماینده مجلس در دوره مشروطه بوده است. این خانه که در سال 1289 هجری شمسی توسط مدرس از وزیر مختار فرانسه اجاره شد، امروزه به موزه ای دیدنی در خیابان امیرکبیر شرقی تبدیل شده است.
در این خانه تاریخی، اسناد، کتاب ها و مدارک ارزشمندی از زندگی مدرس و تاریخ معاصر ایران به نمایش گذاشته شده است. فضای داخلی خانه با حیاط مرکزی، حوض آب و ایوان های آجری، نمونه ای از معماری سنتی ایرانی را به نمایش می گذارد. همچنین یک موسسه دارالقرآن در این موزه دایر شده که فعالیت های فرهنگی و اجتماعی در آن انجام می شود.
خانه مهرانگیز (لوکیشن سریال پدرسالار)
خانه مهرانگیز کامبیز یکی دیگر از مکان های دیدنی محله قدیمی عودلاجان تهران است که به عنوان لوکیشن اصلی سریال محبوب "پدرسالار" استفاده شده است. "جلال تهرانی" که از نوادگان سلسله قاجار بود، این خانه را پس از انقلاب از مهرانگیز و بهزاد که مالکان آن بودند، خریداری کرد.
این بنا در دو طبقه ساخته شده و ستون های تزئینی آن در ایوان به شدت خودنمایی می کنند. درها و پنجره های این خانه با رنگ آبی زیبا که یادگاری از دوران پهلوی است، تزئین شده اند و نرده های فلزی فرفورژه بر زیبایی های این خانه افزوده اند. این خانه اکنون یک مرکز فرهنگی محله ای است که می توانید از آن بازدید کنید.
عمارت دبیرالملک
عمارت دبیرالملک متعلق به میرزا محمد حسین فراهانی معروف به دبیرالملک است که برای خاندان سلطنتی قاجار کار می کرده است. گفته می شود این خانه بیش از 140 سال قدمت دارد و با نهایت سلیقه و هنر طراحی شده است.
در حالی که فضای داخلی نسبتاً کوچک است، حیاط جلو کاملاً آن را جبران می کند. این فضا می توانست مکانی عالی برای یک کافه در فضای باز باشد، اما امروزه به بخش اداری شهرداری اختصاص یافته است. بازدید از این عمارت در ساعت های اداری امکان پذیر است.
خانه فخرالملوک (رستوران نان و نمک)
در کوچه های عودلاجان به خانه فخرالملوک می رسید که یکی از سفره خانه های معروف این محله است. این خانه با قدمت حدود 120 سال و معماری منحصر به فرد، هر بازدیدکننده ای را مجذوب خود می کند.
این رستوران زمانی متعلق به یکی از وزیران قاجار بوده که تحت حکومت ناصرالدین شاه به نام میرزا محمود وزیر کار می کرده است. حالا رستوران سنتی کوچکی است که غذاهای ایرانی سرو می کند و موسیقی زنده ارائه می دهد. در اتاق اصلی این عمارت گچ کاری و آینه کاری زیبایی هم وجود دارد که می توانید ضمن صرف غذا از آن لذت ببرید.
امامزاده یحیی و چنار 900 ساله
امامزاده یحیی یکی از مهمترین اماکن مذهبی و تاریخی محله عودلاجان است که قدمت آن به دوره مغول می رسد. این زیارتگاه به دلیل داشتن قدیمی ترین چنار تهران با قدمتی حدود 900 سال مشهور است. فضای داخلی حرم نیز با آینه کاری بسیار زیبا تزئین شده است.
این بقعه در بخش عودلاجان در کوچه امامزاده یحیی قرار دارد. در سال 1320 هجری شمسی این بنا بر اساس نقشه اولیه قدیمی با همان ابعاد بازسازی و تعمیر شد. در این مقبره یک صندوق عتیقه بر روی مقبره قرار داده شده است. در حال حاضر زیارتگاهی به شکل هشت ضلعی به جای برج اصلی ساخته شده است.
کنیسه های تاریخی محله عودلاجان
عودلاجان در طول تاریخ محل اصلی سکونت یهودیان تهران بوده و به همین دلیل کنیسه های متعددی در این محله وجود دارد. کنیسه عزرا یعقوب، کنیسه حکیم عشر و کنیسه حاداش از مهمترین کنیسه های این محله هستند.
کنیسه عزرا یعقوب که در کوچه های پیچ در پیچ عودلاجان قرار دارد، با دری زرد رنگ و زنگ زده با چند ستاره آهنی روی آن شناخته می شود. این کنیسه در گذشته محل عبادت یهودیان بوده و پس از مدتی متروک شده است. بازدید از این کنیسه ها نیازمند هماهنگی قبلی با انجمن کلیمیان تهران است.
عمارت کاظمی (موزه تهران قدیم)
عمارت کاظمی یا سرای کاظمی، بزرگترین عمارتی است که می توانید در محله عودلاجان از آن بازدید کنید. این خانه تاریخی که متعلق به "حاج سید کاظم" از مقامات دوره قاجار بوده، اکنون به موزه تهران قدیم تبدیل شده است و آثار و اشیای قدیمی مربوط به زندگی در تهران گذشته را به نمایش می گذارد.
سبک معماری سرای کاظمی تقریباً تمام عناصر به کار رفته در خانه های سنتی ایرانی از جمله بادگیر را داراست. این خانه یک قرن قدمت دارد و در دل محله امامزاده یحیی قرار دارد. در این موزه می توانید ویترین های شیشه ای حاوی اشیا و ابزارآلات قدیمی از دوران قاجار تا دوره پهلوی اول را مشاهده کنید.
تیمچه اکبریان (اولین بانک ایران)
تیمچه اکبریان یکی از تیمچه های قدیمی تهران است که در بازار عودلاجان قرار دارد. این بنای تاریخی 260 سال قدمت دارد و اولین بانک و صرافی ایران بوده که به شکل رهنی فعالیت می کرده است. طول تاریخ تأسیس آن به دوران فتحعلی شاه قاجار برمی گردد.
امروزه تیمچه اکبریان به یک رستوران سنتی به نام دیزی سرای تیمچه اکبریان تبدیل شده است. ساختمان تیمچه اکبریان شامل زیرزمین، آب انبار، طبقه همکف و طبقه اول است. فضای مرکزی این بنا به شکل هشت ضلعی است که سقفی بلند و گنبدی شکل روی آن را پوشانده است. در این رستوران می توانید دیزی سنتی را در ظروف سنگی میل کنید و از نوشیدن چای ایرانی در فنجان های کمر باریک لذت ببرید.
حمام نواب (لوکیشن فیلم قیصر)
حمام نواب یکی از حمام های تاریخی محله عودلاجان است که به عنوان لوکیشن فیلم معروف "قیصر" استفاده شده است. البته امروزه این حمام دیگر کاربری اصلی خود را ندارد و به مرکز فروش صنایع دستی تبدیل شده است.
با خرید یک بلیط می توانید از این حمام تاریخی بازدید کنید. هرچند داخل این حمام جذابیت قدیمی خود را تا حدودی از دست داده، اما می توان از پشت بام آن بازدید کرد و نمای بیرونی یک حمام سنتی و نوری که از طریق شیشه های رنگی کوچک روی گنبدهای متعدد به داخل می تابد را از نزدیک دید.
بازارچه سنتی عودلاجان
بازارچه سنتی عودلاجان یکی از جاذبه های اصلی این محله است که اخیراً مرمت و بازسازی شده است. این بازارچه در خیابان 15 خرداد حد فاصل خیابان پامنار تا خیابان مصطفی خمینی واقع شده و ایستگاه متروی 15 خرداد نزدیک ترین ایستگاه به آن است.
بازارچه عودلاجان با معماری سنتی و حجره ها، درها و طاق های زیبا، هر بازدیدکننده ای را مجذوب خود می کند. این بازارچه شامل یک سرای اصلی و کوچه های فرعی است و سقف آن با گنبدهای قوسی شکل پوشانده شده است. در این بازار، انواع صنایع دستی، منبت کاری، قلم کاری، سوزن دوزی، محصولات نمدی، انواع سفال و قالیچه های دستی به فروش می رسد.
اگر قصد سفر به تهران و بازدید از عودلاجان را دارید، می توانید با استفاده از خدمات رزرو هتل در سایت پرشین هتل، اقامتی راحت و مطمئن در پایتخت داشته باشید.
تجربه خرید در بازارچه عودلاجان
بازارچه عودلاجان مرکز اصلی فروش صنایع دستی و محصولات سنتی در این محله است. در این بازارچه می توانید محصولات متنوعی از صنایع دستی شهرهای مختلف ایران مانند اصفهان، شیراز، کرمان، همدان و کرمانشاه را ببینید و خریداری کنید.
آنچه در بازارچه عودلاجان به چشم می خورد، صنایع دستی شهرهای گوناگون ایران است. آثار قلم کاری شده، منبت کاری، خاتم کاری، سوزن دوزی، سفال، اقلام نمدی، فرش های کوچک و بزرگ دست بافت، گلیم و پارچه های سنتی که به وسیله هنرمندان ایرانی نقش و نگار زده شده اند، از جمله محصولاتی هستند که می توانید در این بازارچه پیدا کنید.
یکی دیگر از بخش های جالب این بازار، دیوار یادگاری است که بازدید کنندگان می توانند روی یک سفال یادگاری از خود به جا بگذارند. همچنین کافه ها و رستوران های سنتی متعددی در این بازارچه وجود دارد که می توانید پس از گشت و گذار در بازار، در آنها استراحت کنید و از نوشیدنی ها و غذاهای سنتی لذت ببرید.
راهنمای گشت یک روزه در محله عودلاجان تهران
برای بازدید از محله عودلاجان، بهتر است یک روز کامل را اختصاص دهید تا بتوانید از تمام جاذبه های آن دیدن کنید. صبح زود از ایستگاه متروی 15 خرداد پیاده شوید و به سمت بازارچه عودلاجان حرکت کنید. ابتدا می توانید از بازارچه سنتی دیدن کرده و با فضای کلی محله آشنا شوید.
سپس به سمت امامزاده یحیی بروید و چنار 900 ساله آن را ببینید. پس از آن می توانید از موزه تهران قدیم (عمارت کاظمی) بازدید کنید و با تاریخ و فرهنگ تهران قدیم آشنا شوید. برای ناهار می توانید به یکی از رستوران های سنتی محله مانند رستوران نان و نمک (خانه فخرالملوک) یا دیزی سرای تیمچه اکبریان بروید.
بعد از ظهر را به بازدید از خانه مدرس، حمام نواب، خانه مهرانگیز و سایر بناهای تاریخی محله اختصاص دهید. در پایان روز می توانید به یکی از کافه های سنتی محله بروید و با نوشیدن یک چای یا شربت خنک، خستگی راه را از تن به در کنید.
برای برنامه ریزی بهتر سفر به تهران و بازدید از عودلاجان و سایر جاذبه های پایتخت، می توانید از خدمات رزرو تور استفاده کنید.
جمع بندی
محله تاریخی عودلاجان تهران یکی از ارزشمندترین و اصیل ترین محله های تهران است که همچنان روح فرهنگ و تاریخ چند صد ساله پایتخت را در دل خود حفظ کرده است. این محله با خانه های قدیمی، کوچه های باریک و پرپیچ و خم، و بناهای تاریخی و فرهنگی چون امامزاده ها، حمام ها، و خانه های قاجاری، نمادی از زندگی و سبک معماری دوران صفویه و قاجار را به نمایش می گذارد.
سفر به عودلاجان همچون سفر به گذشته است، جایی که می توانید از هیاهوی زندگی مدرن فاصله بگیرید و با قدم زدن در کوچه پس کوچه های آن، تاریخ و فرهنگ غنی ایران را لمس کنید. بازدید از خانه های تاریخی، مراکز مذهبی، بازارچه های سنتی و چشیدن طعم غذاهای اصیل ایرانی در رستوران های سنتی، تجربه ای منحصر به فرد و به یاد ماندنی برایتان خواهد بود.
زمانی را برای بازدید از کوچه های زیبای این محله اختصاص دهید تا حس سفر به صد سال پیش را با تمام وجود داشته باشید. اگر از شهرهای دیگر به تهران سفر کرده اید، اقامتگاه مناسب خود را از سایت پرشین هتل انتخاب کنید تا سفری راحت و خاطره انگیز در پایتخت داشته باشید.
