مسجد جمکران قم : یکی از مقدس ترین مساجد ایران

به گفته کارشناسان پرشین هتل ، مسجد مقدس جمکران، دومین جاذبه گردشگری مذهبی در قم، میزبان زائران بسیاری از سراسر جهان است و یکی از مهم ترین مراکز زیارتی شیعیان محسوب می شود.

در این مطلب از مجله گردشگری ، با این بنای باشکوه که مربوط به قرن چهارم هجری می باشد بیشتر آشنا میشویم . این بنای عظیم خیل عظیمی از مشتاقان به حضرت امام زمان (عج) را به سوی خود جلب می کند. این مسجد در شش کیلومتری قم واقع شده و هر ساله میلیون ها زائر از سراسر جهان برای زیارت و دعا به این مکان مقدس مشرف می شوند.

تاریخچه ساخت مسجد جمکران

مسجد جمکران یکی از کهن ترین و مقدس ترین مساجد ایران است که ریشه در تاریخ عمیق اسلام و تشیع دارد. این مسجد با داستان ساخت متفاوت که در منابع تاریخی ثبت شده، همواره مورد توجه مؤمنان و محققان بوده است.

بر اساس نقل میرزا حسین نوری، مسجد جمکران در قرن چهارم قمری به دستور امام مهدی(عج) و به دست شخصی به نام سید ابوالحسن از علمای قم بنا شده است. شیخ حسن بن مثله جمکرانی می گوید: من شب سه شنبه، ۱۷ ماه مبارک رمضان سال ۳۹۳ قمری در خانه خود خوابیده بودم ناگاه، جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خانه بیدار کردند و گفتند برخیز و طلب امام مهدی علیه السلام را اجابت کن که تو را می خواند.

این روایت تاریخی نشان می دهد که مسجد جمکران به دستور مستقیم حضرت مهدی (عج) در ۱۷ ماه مبارک رمضان سال ۳۷۳ هجری قمری توسط شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانی احداث شد. در طول قرون متمادی، این مسجد بارها مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است. با توجه به کتیبه موجود که متعلق به سال ۱۱۶۷ هجری قمری است، به نظر می رسد که مسجد قبل از دوران حکومت افشاریان ساخته شده و در دوران مختلف تعمیر، بازسازی و تکمیل شده است.

معماری و ویژگی های بنایی مسجد

معماری مسجد جمکران ترکیبی از هنر اصیل ایرانی و اسلامی است که در طول قرون مختلف شکل گرفته و تکامل یافته است. این بنای شگرف با ظرافت های هنری و عناصر معماری بی نظیر، چشم هر بیننده ای را مجذوب خود می کند.

ساختار کلی و طراحی مجموعه

مجموعه مسجد جمکران از قسمت های مختلفی مانند مسجد مقام، شبستان ها، صحن اصلی و ساختمان های تشکیلات اداری تشکیل شده است. این مجموعه وسیع که در زمینی به مساحت 40 هزار متر مربع بنا شده است، که 25 هزار متر مربع از آن به مساحت خود مسجد تعلق دارد و بقیه مساحت صحن را تشکیل می دهد.

شبستان اصلی مسجد مقدس جمکران، دارای وسعتی حدود ۱۰۰۰ متر مربع است که به صورت هشت ضلعی و از سه ورودی در بخش شمالی و دو ورودی در بخش جنوبی تشکیل شده است. زائران عزیز برای رزرو هتل قم می توانید از طریق سایت پرشین هتل اقدام کنید.

گنبد و مناره ها

یکی از برجسته ترین عناصر معماری مسجد، گنبد زیبای آن است. سطح خارجی گنبد نیز با کاشی های فیروزه ای پوشیده و با کتیبه های تهلیل و ترنج هایی با عبارت یا مهدی ادرکنی در داخل آن، تزئین شده است. سطح داخلی گنبد مزین به کاشی های معرق با تلفیق آجر است.

مسجد دارای مناره های بلند و باشکوهی است که در دو طرف ایوان نیز می توان دو مناره با ارتفاع ۶۰ متر که هر کدام با کاشی معرق و به شکل چند وجهی در قسمت های تحتانی، مدور در ساقه و گل دسته ای در بخش فوقانی است، تزئین شده و معماری زیبایی را به نمایش گذاشته است. البته باید توجه داشت که برخی کارشناسان معماری نسبت به طراحی مناره های جدید انتقاد دارند.

اهمیت مذهبی و فرهنگی مسجد جمکران

مسجد جمکران قم فراتر از یک بنای تاریخی، نمادی از ایمان و انتظار است که در قلب شیعیان جهان جای گرفته است. این مکان مقدس با ارزش های معنوی عمیق خود، پل ارتباطی میان زمین و آسمان محسوب می شود.

آن چه مسلم است، این است که این مسجد، بیش از یک هزار سال پیش به فرمان حضرت بقیة الله، ارواحنا فداه، در بیداری - نه در خواب - تاسیس گردید و در طول قرون و اعصار، پناهگاه شیعیان و پایگاه منتظران و تجلی گاه حضرت صاحب الزمان علیه السلام بوده است. این مسجد برای مؤمنان نه تنها یک مکان زیارت، بلکه محل اقامه نماز و دعا با ارزش معنوی فوق العاده ای محسوب می شود.

نقل از محدث نوری

محدث نوری نقل می‌کند که امام زمان (عج) مردم را به توجه و بزرگداشت مسجد جمکران توصیه کرده است، که این امر سبب جایگاه ویژه این مسجد در دل مؤمنان شده است. مسجد جمکران یکی از محبوب‌ترین مقاصد سفرهای مذهبی در ایران است و محل برگزاری مراسم‌های مذهبی مهمی همچون جشن نیمه شعبان، دعای توسل و دعای ندبه می‌باشد که به‌ویژه شب‌های چهارشنبه، زائرانی از سراسر ایران و جهان در آن حضور می‌یابند.

شب های چهارشنبه و سنت زیارت

یکی از ویژگی های متفاوت مسجد جمکران، حضور پرشور زائران در شب های چهارشنبه است. حضرت بقیة الله(عج) فرمودند: فردا شب که شب چهارشنبه است، آن بز را به همین جایگاه بیاور و ذبح کن و روز چهارشنبه که هجدهم ماه رمضان است، گوشت آن را به بیماران صعب العلاج انفاق کن که خداوند، همه شان را شفا عنایت می کند.

مطابق روایت حسن بن مثله جمکرانی، آن ملاقات در شب سه شنبه بوده است و حضرت به او دستور می دهد: میان گله جعفر کاشانی، بزی است، آن بز را بخر و در این موضع سر ببر و آن را در شب آینده (یعنی شب چهارشنبه) ذبح کن و گوشت آن را در روز چهارشنبه توزیع نما. این دستور امام زمان سبب شده تا شب چهارشنبه برای زائران اهمیت ویژه ای پیدا کند.

فضای معنوی شب های چهارشنبه

شهر مقدس قم و مسجد جمکران هر سه شنبه شاهد حضور جمعیت گسترده ای است که به این مسجد آمده و به دعا و عبادت می پردازند. در این شب ها، مسجد فضای معنوی خاصی پیدا می کند و زائران با حضور در این مکان مقدس، دعا و نیایش خود را به درگاه خداوند تقدیم می کنند. برای کسانی که قصد سفر دارند، رزرو هتل قم در این روزها بسیار توصیه می شود.

جایگاه گردشگری مسجد جمکران

مسجد جمکران نه تنها یک مرکز مذهبی، بلکه یکی از مهم ترین قطب های گردشگری ایران محسوب می شود که سالانه میزبان میلیون ها بازدیدکننده از سراسر جهان است. این جایگاه ویژه باعث رونق اقتصادی و فرهنگی منطقه شده است.

دومین مقصد گردشگری مذهبی قم

مسجد جمکران در روستای جمکران در نزدیکی شهر قم قرار دارد. این مسجد سابقه ای بیش از ۱۰۰۰ سال دارد و در چند دهه اخیر به یکی از زیارتگاه های مهم ایران تبدیل شده است. مسجد مقدس جمکران، دومین مکان پربازدید و محبوب مسافران و گردشگران پس از حرم فاطمه معصومه (س) است که در قرن چهارم هجری قمری به دستور حضرت مهدی (عج) و در ۶ کیلومتری شهر قم احداث شده و سالانه پذیرای میلیون ها زائر و دلباختگان اهل بیت (ع) است.

آمار بازدیدکنندگان

مکانی که امروزه میزبان بیش از ۱۲ میلیون زائر از سراسر ایران و جهان بوده و به میعادگاه شیفتگان و دلسوختگان ایشان تبدیل شده است. طبق اظهارات سازمان جهانی سفر و جهانگردی، توریسم مذهبی حدود ۲۶ درصد از تمامی جریان های گردشگری جهان را در بر دارد و این خود آمار مطلوبی در حوزه گردشگری محسوب می شود.

اعمال و مناسک خاص مسجد جمکران

مسجد جمکران با آداب و اعمال ویژه خود، تجربه معنوی منحصر به فردی را برای زائران فراهم می کند. این مناسک خاص که از سنت های کهن نشأت گرفته، روح و جان هر زائری را نوازش می دهد.

برای مسجد جمکران، اعمال عبادی مخصوصی ذکر شده است؛ از جمله دو رکعت نماز تحیت مسجد و دو رکعت نماز امام زمان. محدث نوری این اعمال را به امام زمان نسبت داده و شیخ عباس قمی به نقل از او در مفاتیح الجنان ذکر کرده است. این نماز با آداب خاصی خوانده می شود که در کتب دعا آمده است.

مسجد جمکران مکانی است که زائران در آن به دعا و راز و نیاز می پردازند. در قم، جمکران، مسجدی بنا شده که میعاد و وعده گاه منتظران و محل رفت و آمد فرشتگان است. اینجا مکانی است که قرن ها انتظار را نده کرده و هزاران منتظر را در آغوش کشیده است. بسیاری از زائران باور دارند که دعاهای آنها در این مکان مقدس مستجاب می شود.

مسیرهای دسترسی و نکات سفر

برای تجربه بهتر زیارت مسجد جمکران، آشنایی با مسیرهای دسترسی و نکات مفید سفر ضروری است. این راهنما به شما کمک می کند تا سفری راحت و به یادماندنی داشته باشید.

موقعیت جغرافیایی

آدرس: استان قم، ۶ کیلومتری شهر قم، روستای جمکران، انتهای بلوار پیامبر اعظم. این مسجد که در بخش شرقی شهرستان قم و در شش کیلومتری آن در روستای جمکران ساخته شده است، امروزه به واسطه گسترش شهر قم، تقریبا جزو این شهر محسوب می شود و این مسافت از حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد جمکران توسط برخی از عاشقان آن حضرت (عج) پیاده پیموده می شود.

بهترین زمان بازدید

بهترین زمان بازدید از مسجد جمکران شب های چهارشنبه و مناسبت های مذهبی خاص مانند نیمه شعبان است. همچنین برای کسانی که آرامش بیشتری می خواهند، ساعات صبح و عصر روزهای عادی هفته توصیه می شود. زائرانی که از شهرهای دور می آیند، بهتر است برای اقامت خود اقدام به رزرو هتل کنند.

تأثیر اجتماعی و فرهنگی

حضور میلیون ها زائر در مسجد جمکران تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه داشته است. این مسجد نه تنها مرکز معنوی مهمی است، بلکه به عنوان قطب گردشگری مذهبی نیز نقش مؤثری در اقتصاد محلی ایفا می کند. رستوران ها، هتل ها و مراکز خدماتی متعددی در اطراف این مسجد ایجاد شده که معیشت بسیاری از خانواده ها را تأمین می کند.

مسجد جمکران محل تلاقی زائران از اقوام و ملیت های مختلف است. این امر باعث تبادل فرهنگی و تقویت روحیه وحدت در میان شیعیان جهان شده است. حضور زائران خارجی نیز به معرفی فرهنگ غنی ایران کمک شایانی می کند.

نتیجه گیری

مسجد مقدس جمکران قم با بیش از هزار سال قدمت، یکی از مهم‌ترین مراکز زیارتی و گردشگری مذهبی ایران است که سالانه میلیون‌ها زائر را به خود جذب می‌کند. اهمیت این مسجد به توصیه‌هایی منسوب به امام زمان (عج) و نقل علما مانند محدث نوری بازمی‌گردد که مردم را به بزرگداشت آن دعوت کرده‌اند.

بهترین زمان زیارت جمکران شب‌های چهارشنبه و ایام مذهبی است. فضای معنوی، امکانات رفاهی مناسب و دسترسی آسان، این مکان را به مقصدی محبوب برای عبادت و تقویت باورهای دینی تبدیل کرده است. همچنین امکان رزرو تور و هتل از طریق سایت‌هایی مانند پرشین هتل فراهم است.